Yeni ziyaret rotası

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Sardes Antik Kenti’nde, yaklaşık 120 yıldır yürütülen arkeolojik kazılarda ulaşılan Lidya dönemi kalıntılarının ziyarete açılması amacıyla çalışmalar yürütülüyor. Manisa’nın Salihli ilçesindeki Sardes, tarihte devlet güvencesinde paranın ilk basıldığı yer olarak biliniyor. Lidya Devleti’ne başkentlik yapmış kente gelen ziyaretçiler, çok tanrılı dinler döneminden Artemis Tapınağı’nı, Antik Çağ’ın kayıtlara geçen en büyük sinagogunu, Yuhanna İncili’nde bahsi geçen kiliseyi, Roma dönemi anıtsal hamam ve gimnazyum kalıntıları görme imkânı buluyor.

Geçmişi MÖ 1200’lü      yıllara dayanan kentte Pers tahribatı ve Lidya dönemine tarihlendirilen buluntuların da görücüye çıkarılması için çalışma başlatıldı. Çalışmaların gelecek yıl ortasına doğru tamamlanması ve alanın ziyarete açılması hedefleniyor.

Lidya evleri

Kazı Başkanı ABD’deki Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nicholas Cahill, şehirde daha önceki kazılarda açtıkları bazı bölümleri ziyaret rotasına eklemeye hazırlandıklarını söyledi. Bunlardan en önemlisinin Pers işgali dönemi ve klasik Lidya dönemi yapılarının buluntuları olduğunu ifade eden Cahill, gezi güzergâhına eklenecek bazı yapıların Lidya mimarına ve yaşantısına dair önemli bilgiler sunacağını kaydetti. “Gezi patikası yapacağız. O, derin çukura yönelecek. Orada Lidya sur duvarının yıkıntısını görecekler, yanmış kerpiç seviyesini. Burada Lidya evlerini görecekler. İlk kez Lidya şehrini, kültürünü görecekler. Şu an Sardes, Lidya başkenti oldu ve Lidya kalıntıları kazıldı ama turistlere iyi anlatan bir şekilde gözükmüyor. Şimdi bu sağlanacak” ifadelerini kullandı.

Mezopotamya’dan geliyor

Prof. Dr. Nicholas Cahill,, ziyarete açacakları alanda bir Lidya mutfağının yer aldığını anlatarak “30 kadar tabak ve tabanda kalmış bir ocak, birkaç güveç ve kapağı, et kızartmak için demir şiş bulduk. Onun yanında evin sahibi olduğunu düşündüğümüz bir yaşlı insan iskeleti bulduk. Ayrıca bir cam fabrikası bulduk, ilginç bir cam tipi, saydam normal bir pencere camı değil. Taş gibi kullanmışlar, kan rengi kırmızı cam. O camlar o tarihlerde Yunanistan’da bulunmuyor, daha çok Mezopotamya’dan geliyor” diye konuştu.

Sardes’te Bizans, Roma, Helenistik medeniyetlerinin yapılarının üst üste olması nedeniyle Lidya seviyelerine inmenin çok zor olduğunu vurgulayan Cahill, “Roma, Helenistik kalıntılarını yok etmeden Lidya şehir kalıntılarını ortaya çıkaramıyoruz. Onun için sadece küçük bir alan kazabildik” dedi.