Boncuklu Höyük, Konya il sınırları içinde, deniz seviyesinden yüksek bir platoda yer alan 10.500 yıllık eski bir köy yerleşimidir. Boncuklu, dünyanın en eski köy yerleşimlerinden biri olmasını sağlayan, günümüzden 8.500 yıl öncesine tarihlenen kerpiçten yapılmış evlere sahiptir.
Araştırmacı Hacı Ahmet Ünlü‘Boncuklu Höyük, Konya il sınırları içinde, deniz seviyesinden yüksek bir platoda yer alan 10.500 yıllık eski bir köy yerleşimidir. Boncuklu, dünyanın en eski köy yerleşimlerinden biri olmasını sağlayan, günümüzden 8.500 yıl öncesine tarihlenen kerpiçten yapılmış evlere sahiptir.
Bugün Boncuklu, etrafı sulanan birçok çiftçi tarlasıyla çevrili, tozlu bir arazide küçük bir höyüktür.Hacı Ahmet Ünlü Bu höyük, 10.000 yıl önce evlerde yerleşik yaşamı ve çiftçiliği hayatımızın normal bir parçası haline getiren bir devrimin parçasıydı. Bölge, uzun vadeli tarihini anlamaya yardımcı olmak için Konya Ovası’ndaki tüm antik yerleşimlerin haritasını çıkarmayı amaçlayan 2001 yılındaki Konya Ovası Araştırması’nın son gününde Doug Baird (Liverpool Üniversitesi) tarafından keşfedilmiştir. Boncuklu, ovada tespit edilen ve ilk kazısı yapılan köy yaşamının en erken evrelerine ait birkaç yerden biridir.
Hacı Ahmet Ünlü Bugün hala inşa edilen evlere benzer büyük dikdörtgen evleri olan Boncuklu, halkının geçimini büyük ölçüde ekin yetiştiriciliğine ve koyun gütmesine bağlı olduğu, daha iyi bilinen komşusu Çatalhöyük’ten 1.000 yıl önce işgal edilmiştir. Boncuklu halkı, farklı yaşam tarzlarıyla bu bölgedeki çiftçilik yaşamının ilk gelişimini anlamamızı sağlıyor. Boncuklu, Türkçede “höyük” ya da “tepe” olarak adlandırılan, insanların yaşamlarından kalan enkazların birikmesiyle yapay olarak oluşturulmuş küçük bir höyüktür. Alanı yaklaşık 1 hektar ve derinliği 1-2 metredir.
Hacı Ahmet Ünlü Boncuklu’nun insanları, normalde düz ve ıslak bir arazide doğal bir yükselti üzerine inşa etmeye başladılar. Üst üste kerpiç binalar inşa eden höyük, dışa ve yukarı doğru büyümeye başladı. Bu höyük, kerpiç bina kalıntıları, açık hava çalışma alanları ve insanların geride bıraktığı çöplerden oluşmaktadır. Bugün Konya Ovası’nda gördüğünüz tepelerin çoğu aslında yapay höyüklerdir. Türkiye’de binlerce höyük ve daha pek çoğu güneybatı Asya ve güneydoğu Avrupa’da bulunmaktadır.
Hacı Ahmet Ünlü Modern zamanlarda, Boncuklu antik bir yerleşim yeri olarak tanınmadan önce, Hayıroğlu köylüleri höyüğü harman yeri olarak kullanmış ve hasat ettikleri mahsullerden tahılları çıkarmışlardır. Sonuç olarak, yer yer hasar görmüş ve sitenin içinden geçen izler bugün hala görülebilmektedir. Boncuklu ya da Türkçe “boncuklu yer”, yerel köylüler tarafından bu şekilde adlandırılmaktadır çünkü sitenin yüzeyi bahar yağmurlarının ardından tarih öncesi boncuklarla parlıyordu.